Sprzęgło w samochodach wyposażonych w ręczną skrzynie biegów składa się z trzech podstawowych elementów: tarczy, docisku, oraz łożyska oporowego (zwanego czasem wyciskowym). Każdy z nich jest tak samo ważny do poprawnej pracy całego mechanizmu. Dziś sprawdzimy jakie objawy daje uszkodzone lub zużyte łożysko i czy możemy z takim jeździć.
Kluczowy element sprzęgła
Dla wielu kierowców zużyte sprzęgło oznacza najczęściej wyślizgana tarczę. Tymczasem aby przeniesienie napędu było prawidłowe, dobrą sprawność muszą mieć wszystkie elementy mechanizmu. Łożysko oporowe jest niedocenianym, jednak absolutnie kluczowym elementem dla poprawnej pracy sprzęgła. Jest ono swoistym sterownikiem, który de facto załącza i rozłącza napęd. Gdy wciskamy pedał łożysko opiera się z dużą siłą na sprężynach docisku, powodując uwolnienie tarczy i rozłączenie sprzęgła. Wtedy samochód nie jedzie pomimo pracującego silnika, możemy wybrać dowolny bieg. Gdy pedał sprzęgła jest odpuszczony, łożysko oporowe jest w pozycji spoczynkowej. Zależnie od modelu auta może delikatnie opierać się na docisku i cały czas obracać się, lub być od niego całkowicie odsunięte. Wtedy docisk ściska tarczę sprzęgła z pełną siłą, zapewniając brak poślizgu i pewne przekazywanie napędu z silnika do skrzyni biegów i dalej na koła pojazdu.
Hałas przy wciśniętym sprzęgle?
Objawem zużycia się łożyska oporowego jest więc w pierwszej kolejności hałas gdy wciskamy sprzęgło przy pracującym silniku. Łożysko jest wtedy najmocniej oparte na docisku, który obracając się wraz z kołem zamachowym przykręconym do wału korbowego silnika, również wprawia je w ruch. Gdy sprzęgło odpuścimy, łożysko oporowe może nadal hałasować bądź nie, zależnie od tego czy w naszym aucie pozycja spoczynkowa zakłada delikatne oparcie na docisku, czy odsunięcie od niego. Czasami zdarza się też inna konfiguracja, gdy łożysko jest słyszalne w trakcie jazdy i gdy auto stoi na luzie z włączonym silnikiem, natomiast po wciśnięciu sprzęgła hałas ustaje. Oznacza to, ze łożysko oporowe posiada już znaczny luz, który dopiero pod wpływem nacisku zostaje skasowany i tylko wtedy jest cisza. Dodatkowymi objawami może być zauważalne drganie wciśniętego pedału sprzęgła, szarpanie podczas ruszania, a nawet brak możliwości całkowitego rozłączanie napędu i zmian biegów bez zgrzytów (w krańcowej fazie zużycia wybranie biegu może w ogóle nie być możliwe).
Na koniec pozostaje pytanie czy z takimi objawami możemy jeździć? Jeśli hałas nie jest duży, pojawił się niedawno i wszystko poza tym działa dobrze, możemy jeszcze korzystać z auta. Jednak powinniśmy już zabezpieczyć sobie pieniądze na wymianę kompletu elementów sprzęgła. Absolutnie nie próbujmy jeździć tak długo, aż łożysko samo się rozsypie. Może to nie tylko doprowadzić do niespodziewanego unieruchomienia auta gdzieś w trasie, ale nawet rozpadnięcia się łożyska oporowego na kawałki. Takie zdarzenie może mieć opłakane skutki dla skrzyni biegów i koła zamachowego, jeśli resztki dostaną się gdzieś pomiędzy rozpędzone elementy sprzęgła.
